هدف مابعدالطبیعه ترویج کاوش های فلسفی در مسائل جاری در متافیزیک و نیز موضوعاتی است که در فلسفه اسلامی مطرح شده است. زبان مجله فارسی است و تمامی مطالب ارسالی باید به این زبان باشد. با این حال، چکیده ها نیز به زبان انگلیسی ارائه می شوند. کلیه مراحل ارسال، داوری و اعلام به صورت آنلاین و از طریق سایت مجله انجام می شود. همه ارسال‌ها به صورت کورکورانه توسط حداقل دو کارشناس داوری می‌شوند.

مجله متافیزیک: اهداف و زمینه ها

مجله متافیزیک که توسط دانشگاه اصفهان منتشر می شود، حوزه های پژوهشی متافیزیک را پوشش می دهد. لذا مباحثی را که صرفاً مربوط به مابعدالطبیعه است مورد بحث و نقد قرار می دهد. در غیر این صورت (در مورد مسائلی مانند زیبایی شناسی، اخلاق و دین) مبانی و ریشه های متافیزیکی را مورد بحث قرار می دهد. به هر حال، این مجله به متافیزیک در معنای عام آن می پردازد، بنابراین از هر نوع مقاله اعم از مقاله در حوزه فلسفه اسلامی و فلسفه غرب (از فلسفه یونان باستان تا تفکر مدرن) استقبال می کند.


تمامی مقالات ارسالی به داشگاه اصفهان قبل از ورود به فرآیند داوری از طریق نرم افزارهای مشابهت یابی سمیم نور بررسی خواهند شد.

دستیابی به محتوای مقالات در نشریه متافیزیک برای پژوهشگران و محققان به‌صورت آزاد و رایگان است.

مفهوم و نقش زمان در فلسفه ارنست بلوخ
مفهوم و نقش زمان در فلسفه ارنست بلوخ

سیدحسین هاشمی؛ علی اصغر مصلح

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 1-21

https://doi.org/10.22108/mph.2022.131715.1366

چکیده
  مقولۀ زمان یکی از بنیاد‌ی‌ترین مفاهیم فلسفی برای هر نظام اندیشگانی است و نحوۀ شرح و تبیین آن، یکی از شاکله‌ها‌ی آن نظام را صورت‌بندی می‌کند. فلسفۀ بلوخ شکلی خاص و بدیع از متافیزیک است که مصالح ‌آن ...  بیشتر
آیا ملاصدرا از بعد چهارم عدول کرده است؟
آیا ملاصدرا از بعد چهارم عدول کرده است؟

مهدی اسدی

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 23-37

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133241.1408

چکیده
  امروزه در جهان اسلام، بسیاری معمولاً بعد چهارم رایج را، یعنی این‌که هرکدام از زمان‌ها و امور زمانی گذشته و آینده ثابت در جای خود قرار دارند، به ملاصدرا نسبت می‌دهند و در آثار او ریشه‌یابی می‌کنند؛ ...  بیشتر
سازگاری اصل‌های اخلاقی با موقعیت‌وابستگی
سازگاری اصل‌های اخلاقی با موقعیت‌وابستگی

سیدعلی اصغری

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 39-55

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133443.1412

چکیده
  در این مقاله نخست یک مبنای متافیزیکی جزئی‌گرایانه بیان می‌شود و بر وجاهت آن تأکید می‌شود: مناسبت اخلاقی توصیف‌های عمل، براساس موقعیتْ ‌تغییرپذیر است؛ امتیاز مثبت و امتیاز منفی توصیف‌های عمل، در ...  بیشتر
برهان فرا- استقرای بدبینانه و واقع‌گرایی علمی: رویکردهای ارجاعی
برهان فرا- استقرای بدبینانه و واقع‌گرایی علمی: رویکردهای ارجاعی

میرسعید موسوی کریمی

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 57-84

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133452.1413

چکیده
  واقع‌گرایان علمی با برهان «معجزه نیست» (NM) استدلال می‌ورزند که موفقیت علوم در پیش‌بینی و توضیح بسیار مشکل، و حتی غیرممکن می‌بود، چنانچه نظریه‌های علمی صادق نبودند و هستومندهای (مشاهده‌ناپذیر) ...  بیشتر
مواجهۀ انتقادی شناخت‌گرایان با نظریۀ ناشناخت‌گرایی هیر با تأکید بر مفاهیم قوی اخلاقی
مواجهۀ انتقادی شناخت‌گرایان با نظریۀ ناشناخت‌گرایی هیر با تأکید بر مفاهیم قوی اخلاقی

حسن رهبر؛ حمید اسکندری؛ کاظم موسی خانی

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 85-98

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133813.1422

چکیده
  پرسش از امکان ارزش صدق‌وکذب در گزاره‌های اخلاقی، مبتنی بر نوع پاسخ به آن، بحث شناخت‌گرایی و ناشناخت‌گرایی را در فلسفۀ اخلاق بنا می‌نهد. ریچارد مروین هیر، به‌عنوان یکی از طرفداران ناشناخت‌گرایی، ...  بیشتر
نسبت شورمندی در فلسفۀ کی‌یرکگور و زندگی انسان در عصر ترابشریت و هوش مصنوعی
نسبت شورمندی در فلسفۀ کی‌یرکگور و زندگی انسان در عصر ترابشریت و هوش مصنوعی

یاشار کریمی؛ محمدرضا شریف زاده؛ مهرداد رایانی مخصوص

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 99-114

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133500.1414

چکیده
  یکی از بزرگ‌ترین مسائل و چالش‌های وجودی بشر از زمان ظهور و پیشرفت فنّاوری «انسان‌بودن» است. منظور از «انسان‌بودن» (در این پژوهش) درمقابل ماشین‌ها، وجود (اگزیستانس) همراه با شورمندی است؛ ...  بیشتر
متافیزیک نور در اندیشۀ قدیس بوناونتورا
متافیزیک نور در اندیشۀ قدیس بوناونتورا

بهمن زاهدی؛ قربان علمی؛ بخشعلی قنبری؛ محمود شیخ

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 115-133

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133563.1415

چکیده
  هدف این پژوهش، بررسی جایگاه متافیزیک نور در اندیشۀ قدیس بوناونتورا است. بوناونتورا یکی از فیلسوفان عارف قرن سیزدهم میلادی است که تأثیرات زیادی بر اندیشمندان بعد از خود داشته است. چگونگی دست‌یابی بشر ...  بیشتر
خاستگاه و مبانی فلسفی ترااِنسان‌
خاستگاه و مبانی فلسفی ترااِنسان‌

خدیجه قربانی سی سخت؛ محمدحسن کریمی؛ بابک شمشیری؛ فرهاد خرمایی

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 135-150

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133385.1416

چکیده
  نیاز علوم به فلسفه و بهره‌گیری آنها از فلسفه، امری است که همواره بسیاری از صاحب‌نظران به آن تأکید داشته‌اند. در چند دهۀ اخیر و با رشد فزایندۀ فناوری‌‌های نوین، تبیین رابطه این فناوری‌ها و فلسفه، هم‌چنین ...  بیشتر
بررسی هستی‌شناسی اخلاق از منظر شیخ اشراق
بررسی هستی‌شناسی اخلاق از منظر شیخ اشراق

حسین احمدی

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 151-163

https://doi.org/10.22108/mph.2022.132977.1401

چکیده
  مهم‌ترین بحث فلسفۀ اخلاق، هستی‌شناسی اخلاق و مهم‌ترین بحث هستی‌شناسی اخلاق، واقع‌گرایی و غیرواقع‌گرایی اخلاقی است. واقع‌گرایی اخلاقی به نظریه‏ای اطلاق می‏شود که برای مفاهیم و گزاره‌های اخلاقی ...  بیشتر
آنِ نامتناهی: روایتی متفاوت از متافیزیک ارسطو با تأکید بر مؤلفه‌های عاطفی برسازندۀ آن
آنِ نامتناهی: روایتی متفاوت از متافیزیک ارسطو با تأکید بر مؤلفه‌های عاطفی برسازندۀ آن

سیده زهرا مبلّغ

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 165-187

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133923.1423

چکیده
  چکیده این مقاله با پرسش از معنای عبارتی مبهم در متافیزیک ارسطو دربارۀ نسبت میان اسطوره و متافیزیک به پرسش مهم‌تری دربارۀ نسبت میان عواطف و متافیزیک می‌رسد. جریان فلسفی احیای عواطف در چند دهۀ اخیر، گرچه ...  بیشتر
انسان‌شناسی در اندیشه کانت
انسان‌شناسی در اندیشه کانت

مرتضی روحانی راوری؛ سید حمید طالب زاده

دوره 3، شماره 11 ، اسفند 1390، ، صفحه 73-88

چکیده
  انسان‌شناسی وجه جامع اندیشه کانت است و می‌توان آن را حاصل اندیشه انتقادی و جزء وجوه عملی اندیشه وی به حساب آورد. کانت در انسان‌شناسی سعی در تبیین طبیعت انسان از نگاهی پراگماتیک – نه ذات گرایانه-دارد. ...  بیشتر
خاستگاه ارزش‌ها از نگاه نیچه
خاستگاه ارزش‌ها از نگاه نیچه

حسن فتح زاده؛ رضا سهرابی

دوره 8، شماره 22 ، مهر 1395، ، صفحه 61-78

https://doi.org/10.22108/mph.2016.21460

چکیده
  نیچه، وجوهی دوگانه برای خاستگاه ارزش‌ها در نظر می‌گیرد. از یک طرف، وی به‌نوعی وفاداری خویش را به نمایان‌ترین رویۀ اندیشۀ غرب، یعنی این اندیشه که جهان را به مثابۀ یک کل در نظر می‌گیرد، نشان داده و بدین ...  بیشتر
مابعدالطبیعه و تعریف ارسطویی «انسان حیوان ناطق است» در اندیشۀ هایدگر
مابعدالطبیعه و تعریف ارسطویی «انسان حیوان ناطق است» در اندیشۀ هایدگر

سید مسعود زمانی

دوره 12، شماره 29 ، فروردین 1399، ، صفحه 113-130

https://doi.org/10.22108/mph.2020.123331.1223

چکیده
  تعریض هایدگر به تعریف ارسطویی «انسان حیوان ناطق است» (ζώον λόγον έχον/زُوون لِگون اِشون) فصلی مفصل و همواره گشوده در اندیشۀ اوست. به‌خصوص ترجمه، و به‌زعمِ او تفسیر لاتینی ...  بیشتر
تقسیم فلسفه معاصر به تحلیلی و قاره‌ای
تقسیم فلسفه معاصر به تحلیلی و قاره‌ای

عبدالزراق حسامی فر

دوره 5، شماره 15 ، شهریور 1392، ، صفحه 63-76

چکیده
  اوایل قرن بیستم در زمانی که دیگر گرایش‌های فلسفی رو به رشد بودند، دو جریان فلسفی مهم پدید آمد و به سرعت بر فضای فکری حاکم شد: فلسفه تحلیلی و فلسفه قاره‌ای. برجستگی این دو سنت سبب شده است که فلسفه معاصر ...  بیشتر
ماهیت پارادایم و ابعاد کل‌گرایانه آن
ماهیت پارادایم و ابعاد کل‌گرایانه آن

رضا صادقی

دوره 11، شماره 27 ، فروردین 1398، ، صفحه 129-156

https://doi.org/10.22108/mph.2017.92816

چکیده
  پارادایم مفهوم محوری فلسفه علم تامس کوهن است که در چارچوبی کل‌گرایانه تعریف شده است. کوهن با تمسک به این مفهوم پرسشهای تحلیلی تجربه‌گرایان پیش از خود را منحل کرد و با طرح پرسشهایی تاریخی و جامعه‌شناختی، ...  بیشتر
رورتی در مقابل کانِنت آزادی بدون حقیقت: خوانش رورتی از اورول
رورتی در مقابل کانِنت آزادی بدون حقیقت: خوانش رورتی از اورول

ایمان رحیم نصیریان؛ عبدالرزاق حسامی فر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 بهمن 1401

https://doi.org/10.22108/mph.2023.135595.1454

چکیده
  آیا آزادی، بدون مفهوم حقیقت، معنای محصلی دارد؟ این ایده مطرح است که فریب مردم حمله به آزادی آنهاست. بدون «حقیقت» چگونه می‌توان فریب را تشخیص داد؟ پاسخ مشهور رورتی به این مسئله این است که اگرما ...  بیشتر
نزاع میان جلال الدین دوانی و غیاث الدین دشتکی در باب تبیین جسم نزد شیخ اشراق
نزاع میان جلال الدین دوانی و غیاث الدین دشتکی در باب تبیین جسم نزد شیخ اشراق

ابراهیم رضایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 اسفند 1401

https://doi.org/10.22108/mph.2022.132983.1402

چکیده
  در برهه ای از تاریخ که برخی گمان می کردند دوران فترت حکمت اسلامی است، مابین صدرالدین دشتکی و جلال الدین دوانی در مدرسه فلسفی شیراز مناظرات و مباحثات و گاه مجادلاتی شفاهی، کتبی، حضوری و گاه غیابی روی داد ...  بیشتر
آیا جوهر ذهنی می‌تواند برخی ویژگی‌های فیزیکی را داشته باشد؟ ارزیابی مدعای جاناتان لو
آیا جوهر ذهنی می‌تواند برخی ویژگی‌های فیزیکی را داشته باشد؟ ارزیابی مدعای جاناتان لو

محمد مهدی‌پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 اسفند 1401

https://doi.org/10.22108/mph.2022.134855.1438

چکیده
  مهم‌ترین اشکالی که دیدگاه دوگانه‌انگاری جوهری دکارتی را به دیدگاهی منسوخ بدل کرده مسئلۀ علیت ذهنی است؛ اگر دو جوهر ذهنی و فیزیکی هیچ ویژگی مشترکی ندارند، چگونه می‌توان ارتباط علّیِ میان این دو جوهر ...  بیشتر
اعتماد معرفتی :ماهیت، گستره و کاربردهای آن
اعتماد معرفتی :ماهیت، گستره و کاربردهای آن

زهرا پاک نیا؛ زهرا خزاعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 اسفند 1401

https://doi.org/10.22108/mph.2022.134185.1426

چکیده
  به رغم اهمیت اعتماد در معرفت شناسی، در باره ماهیت و مسایل آن اتفاق نظر وجود ندارد. برخی آن را نگرشی شناختی و بعضی آن را نگرشی عاطفی تلقی میکنند. تلفیق دو عنصر شناختی و عاطفی، دیدگاه دیگری است که لیندا زگزبسکی ...  بیشتر
نقش برگسون در جنبش پدیدارشناسی بر اساس تفسیر هایدگر
نقش برگسون در جنبش پدیدارشناسی بر اساس تفسیر هایدگر

حسین ملکوتی؛ بیژن عبدالکریمی؛ علی مرادخانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 فروردین 1402

https://doi.org/10.22108/mph.2023.135766.1457

چکیده
  پدیدارشناسی یکی از مهم‌ترین جریان‌های فلسفه‌ی معاصر است که اگرچه هوسرل بنیان‌گذار آن محسوب می‌شود اما ریشه‌های شکل‌گیری‌اش را می‌توان در آثار فلاسفه‌ای همچون دکارت، کانت و برگسون یافت. هایدگر ...  بیشتر
شرح و ارزیابی رویکرد ضدافلاطونیِ گادامر در رابطه با میمه‌سیس
شرح و ارزیابی رویکرد ضدافلاطونیِ گادامر در رابطه با میمه‌سیس

عبدالله امینی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 فروردین 1402

https://doi.org/10.22108/mph.2023.134837.1436

چکیده
  یکی از کهن‌ترین نظریه‌ها در رابطه با سرشت هنر، نظریۀ «تقلید» (هنر به‌منزلۀ تقلید طبیعت) است. نخستین‌بار افلاطون مبانی نظری این نظریه را از حیث فلسفی مورد بحث و بررسی قرار داد. آنچه در موضع افلاطونی ...  بیشتر
ویتگنشتاینِ کریپکی و قابلیت‌گراییِ طبیعت‌گرایانة هانا گینزبرگ
ویتگنشتاینِ کریپکی و قابلیت‌گراییِ طبیعت‌گرایانة هانا گینزبرگ

علی حسینخانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22108/mph.2023.136009.1460

چکیده
  کریپکی در تفسیر مشهور خود از ویتگنشتاین، استدلال می‌ کند که هیچ فکت یا امر واقع‌ای در مورد یک گوینده وجود ندارد که بتواند دو شرط مهم را برآورده سازد: شرط برساخت متافیزیکی معنا و شرط هنجارین بودن آن. وی ...  بیشتر
تأملی بر مفهوم «توازن» در فلسفه سیمون وی
تأملی بر مفهوم «توازن» در فلسفه سیمون وی

سید مصطفی موسوی اعظم؛ زهرا قاسم زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 09 خرداد 1402

https://doi.org/10.22108/mph.2022.132748.1394

چکیده
  توازن یکی از ایده‌های محوری در تاریخ فکری سیمون وی است که با بررسی آن می‌توان رخنه‌ی نگرش خاص او را در تمام ابعاد زندگی‌ به نظاره نشست. سیمون وی، در خلال شرح خویش از مفهوم توازن تلاش دارد با حفظ ارزش‌های ...  بیشتر

ابر واژگان