مفهوم و نقش زمان در فلسفه ارنست بلوخ
مفهوم و نقش زمان در فلسفه ارنست بلوخ

سیدحسین هاشمی؛ علی اصغر مصلح

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 1-21

https://doi.org/10.22108/mph.2022.131715.1366

چکیده
  مقولۀ زمان یکی از بنیاد‌ی‌ترین مفاهیم فلسفی برای هر نظام اندیشگانی است و نحوۀ شرح و تبیین آن، یکی از شاکله‌ها‌ی آن نظام را صورت‌بندی می‌کند. فلسفۀ بلوخ شکلی خاص و بدیع از متافیزیک است که مصالح ‌آن ...  بیشتر
آیا ملاصدرا از بعد چهارم عدول کرده است؟
آیا ملاصدرا از بعد چهارم عدول کرده است؟

مهدی اسدی

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 23-37

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133241.1408

چکیده
  امروزه در جهان اسلام، بسیاری معمولاً بعد چهارم رایج را، یعنی این‌که هرکدام از زمان‌ها و امور زمانی گذشته و آینده ثابت در جای خود قرار دارند، به ملاصدرا نسبت می‌دهند و در آثار او ریشه‌یابی می‌کنند؛ ...  بیشتر
سازگاری اصل‌های اخلاقی با موقعیت‌وابستگی
سازگاری اصل‌های اخلاقی با موقعیت‌وابستگی

سیدعلی اصغری

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 39-55

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133443.1412

چکیده
  در این مقاله نخست یک مبنای متافیزیکی جزئی‌گرایانه بیان می‌شود و بر وجاهت آن تأکید می‌شود: مناسبت اخلاقی توصیف‌های عمل، براساس موقعیتْ ‌تغییرپذیر است؛ امتیاز مثبت و امتیاز منفی توصیف‌های عمل، در ...  بیشتر
برهان فرا- استقرای بدبینانه و واقع‌گرایی علمی: رویکردهای ارجاعی
برهان فرا- استقرای بدبینانه و واقع‌گرایی علمی: رویکردهای ارجاعی

میرسعید موسوی کریمی

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 57-84

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133452.1413

چکیده
  واقع‌گرایان علمی با برهان «معجزه نیست» (NM) استدلال می‌ورزند که موفقیت علوم در پیش‌بینی و توضیح بسیار مشکل، و حتی غیرممکن می‌بود، چنانچه نظریه‌های علمی صادق نبودند و هستومندهای (مشاهده‌ناپذیر) ...  بیشتر
مواجهۀ انتقادی شناخت‌گرایان با نظریۀ ناشناخت‌گرایی هیر با تأکید بر مفاهیم قوی اخلاقی
مواجهۀ انتقادی شناخت‌گرایان با نظریۀ ناشناخت‌گرایی هیر با تأکید بر مفاهیم قوی اخلاقی

حسن رهبر؛ حمید اسکندری؛ کاظم موسی خانی

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 85-98

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133813.1422

چکیده
  پرسش از امکان ارزش صدق‌وکذب در گزاره‌های اخلاقی، مبتنی بر نوع پاسخ به آن، بحث شناخت‌گرایی و ناشناخت‌گرایی را در فلسفۀ اخلاق بنا می‌نهد. ریچارد مروین هیر، به‌عنوان یکی از طرفداران ناشناخت‌گرایی، ...  بیشتر
نسبت شورمندی در فلسفۀ کی‌یرکگور و زندگی انسان در عصر ترابشریت و هوش مصنوعی
نسبت شورمندی در فلسفۀ کی‌یرکگور و زندگی انسان در عصر ترابشریت و هوش مصنوعی

یاشار کریمی؛ محمدرضا شریف زاده؛ مهرداد رایانی مخصوص

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 99-114

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133500.1414

چکیده
  یکی از بزرگ‌ترین مسائل و چالش‌های وجودی بشر از زمان ظهور و پیشرفت فنّاوری «انسان‌بودن» است. منظور از «انسان‌بودن» (در این پژوهش) درمقابل ماشین‌ها، وجود (اگزیستانس) همراه با شورمندی است؛ ...  بیشتر
متافیزیک نور در اندیشۀ قدیس بوناونتورا
متافیزیک نور در اندیشۀ قدیس بوناونتورا

بهمن زاهدی؛ قربان علمی؛ بخشعلی قنبری؛ محمود شیخ

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 115-133

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133563.1415

چکیده
  هدف این پژوهش، بررسی جایگاه متافیزیک نور در اندیشۀ قدیس بوناونتورا است. بوناونتورا یکی از فیلسوفان عارف قرن سیزدهم میلادی است که تأثیرات زیادی بر اندیشمندان بعد از خود داشته است. چگونگی دست‌یابی بشر ...  بیشتر
خاستگاه و مبانی فلسفی ترااِنسان‌
خاستگاه و مبانی فلسفی ترااِنسان‌

خدیجه قربانی سی سخت؛ محمدحسن کریمی؛ بابک شمشیری؛ فرهاد خرمایی

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 135-150

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133385.1416

چکیده
  نیاز علوم به فلسفه و بهره‌گیری آنها از فلسفه، امری است که همواره بسیاری از صاحب‌نظران به آن تأکید داشته‌اند. در چند دهۀ اخیر و با رشد فزایندۀ فناوری‌‌های نوین، تبیین رابطه این فناوری‌ها و فلسفه، هم‌چنین ...  بیشتر
بررسی هستی‌شناسی اخلاق از منظر شیخ اشراق
بررسی هستی‌شناسی اخلاق از منظر شیخ اشراق

حسین احمدی

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 151-163

https://doi.org/10.22108/mph.2022.132977.1401

چکیده
  مهم‌ترین بحث فلسفۀ اخلاق، هستی‌شناسی اخلاق و مهم‌ترین بحث هستی‌شناسی اخلاق، واقع‌گرایی و غیرواقع‌گرایی اخلاقی است. واقع‌گرایی اخلاقی به نظریه‏ای اطلاق می‏شود که برای مفاهیم و گزاره‌های اخلاقی ...  بیشتر
آنِ نامتناهی: روایتی متفاوت از متافیزیک ارسطو با تأکید بر مؤلفه‌های عاطفی برسازندۀ آن
آنِ نامتناهی: روایتی متفاوت از متافیزیک ارسطو با تأکید بر مؤلفه‌های عاطفی برسازندۀ آن

سیده زهرا مبلّغ

دوره 14، شماره 34 ، مهر 1401، صفحه 165-187

https://doi.org/10.22108/mph.2022.133923.1423

چکیده
  چکیده این مقاله با پرسش از معنای عبارتی مبهم در متافیزیک ارسطو دربارۀ نسبت میان اسطوره و متافیزیک به پرسش مهم‌تری دربارۀ نسبت میان عواطف و متافیزیک می‌رسد. جریان فلسفی احیای عواطف در چند دهۀ اخیر، گرچه ...  بیشتر